| چگونگی بررسی و نقد یک مطالعه RCT آشنا شوید. |
سوال پنجم: آيا ميزان پيگيري در بيماران کافي بوده است؟
در مطالعات کارآزمايي باليني بيماران با دلايل مختلفي ممکن است براي پيگيري درمان مراجعه نکنند. از جمله اين دلايل مي توان مرگ بيمار، عدم بهبود پس از دريافت دارو و يا بدتر شدن پس از دريافت دارونما را نام برد. در اين حالت فرايندي با عنوان Loss to Follow Up رخ داده است. هر چه ميزان اين حالت بيشتر باشد، اعتبار مطالعه پايين تر خواهد بود. بنابراين در بررسي اين مطالعات بايد به ميزان بيماراني که پيگيري نشده اند توجه شود.
جمع بندي
ارزيابي نقادانه مطالعات کارآزمايي باليني شامل پاسخ به سوالات زير است:
1. آيا بيماران به منظور قرار گرفتن در گروه ها Random شده اند؟
2. آيا Randomization به صورت مخفي (Concealed) انجام شده است؟
3. آيا در ابتداي مطالعه دو گروه شبيه هم بودند؟
4. آيا دو گروه از نظر مراقبتهاي درماني يکسان بوده اند؟
5. چه کساني (کورسازي) شدند؟
6. آيا زمان (پي گيري) Follow Up کافي بوده است؟
7. آيا هر فرد در گروه خود آناليز شده است؟